Δημοσιεύθηκε ο νέος Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις . Nόμος υπ.αριθμ 5104 (ΦΕΚ Α 58 / 19 -4-2024).
Σύμφωνα με τα ειδικότερα περιλαμβανόμενα στην Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής των Ελλήνων [ Για να δείτε το κείμενο της Έκθεσης της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής των Ελλήνων, όπως δημοσιεύθηκε στο www.hellenicparliament.gr πατήστε εδώ για την αιτιολογική έκθεση πατήστε εδώ.
«.…Με την Ενότητα Ι (άρθρα 1-86), η οποία αποτελείται από δεκατρία Μέρη, θεσπίζεται εκ νέου Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, ο οποίος, σε μεγάλο βαθμό, επαναλαμβάνει τις ρυθμίσεις του ισχύοντος Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4987/2022 και στον οποίο είχαν κωδικοποιηθεί οι διατάξεις των άρθρων 1-72 του ν. 4174/2013.
Με το Μέρος Α΄ (άρθρα 1-9), υπό τον τίτλο «Γενικές Διατάξεις», ορίζεται ο σκοπός (άρθρο 1) και το αντικείμενο (άρθρο 2) του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, δίδονται οι αναγκαίοι ορισμοί (άρθρο 3) και ρυθμίζονται ζητήματα μεταβίβασης αρμοδιοτήτων του Διοικητή της ΑΑΔΕ σε άλλα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης (άρθρο 4), κοινοποίησης πράξεων και λοιπών εγγράφων (άρθρο 5), διάθεσης, υπογραφής και τήρησης εγγράφων (άρθρο6), προθεσμιών (άρθρο 7), ορισμού φορολογικών εκπροσώπων και αντιπροσώπων (άρθρο 8), και έκδοσης ερμηνευτικών εγκυκλίων και της δεσμευτικότητάς τους (άρθρο 9).
Το Μέρος Β΄ (άρθρα 10-12), υπό τον τίτλο «Φορολογικό Μητρώο και Αποδεικτικό Ενημερότητας», περιλαμβάνει διατάξεις για την εγγραφή στο φορολογικό μητρώο και την απόδοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (άρθρο 10), τη δήλωση έναρξης και μεταβολών επιχειρηματικής δραστηριότητας (άρθρο 11) και το αποδεικτικό ενημερότητας και τη βεβαίωση οφειλής (άρθρο 12).
Με το Μέρος Γ΄ (άρθρα 13-21), υπό τον τίτλο «Τήρηση Λογιστικών Αρχείων - Βιβλίων και Στοιχείων», ρυθμίζονται ζητήματα τήρησης λογιστικών αρχείων (άρθρο 13), παροχής πληροφοριών στη Φορολογική Διοίκηση από τον φορολογούμενο (άρθρο 14) και τρίτα πρόσωπα(άρθρο 15), ηλεκτρονικής διαβίβασης δεδομένων των λογιστικών αρχείωνστη Φορολογική Διοίκηση (άρθρο 16), διασύνδεσης των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης (EFT/POS) με τη Φορολογική Διοίκηση (άρθρα 17-18), τήρησης αρχείων και παροχής πληροφοριών από παρόχους υπηρεσιών πληρωμών με σκοπό την αντιμετώπισητης απάτης στον τομέα του ΦΠΑ (άρθρο 19), παροχής στοιχείων και πληροφοριών σε ξένη γλώσσα (άρθρο 20), και φορολογικού απορρήτου και πρόσβασης τρίτων σε στοιχεία φορολογουμένων (άρθρο 21).
Το Μέρος Δ΄ (άρθρα 22-24), υπό τον τίτλο «Υποβολή Δηλώσεων», περιλαμβάνει διατάξεις για την υποβολή αρχικών φορολογικών δηλώσεων (άρθρο 22),τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων (άρθρο 23), καθώς και δηλώσεων με επιφύλαξη (άρθρο 24).
Με το Μέρος Ε΄ (άρθρα 25-26), υπό τον τίτλο «Ενδοομιλικές Συναλλαγές», ρυθμίζονται ζητήματα τήρησης φακέλου τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών (άρθρο 25) και προέγκρισης μεθοδολογίας ενδοομιλικής τιμολόγησης (άρθρο 26).
Το Μέρος ΣΤ΄ (άρθρα 27-35), υπό τον τίτλο «Φορολογικοί Έλεγχοι», περιλαμβάνει διατάξεις για την εντολή ελέγχου και τα είδη του φορολογικού ελέγχου (άρθρο 27), τη διάρκεια του ελέγχου (άρθρο 28), την πρόσβαση των ελεγκτών στα λογιστικά αρχεία του ελεγχομένου (άρθρο 29), τη διενέργεια επιτόπιου φορολογικού ελέγχου (άρθρο 30), την επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο (άρθρο 31), τις μεθόδους έμμεσου προσδιορισμού της φορολογητέας ύλης (άρθρο 32), τη διαδικασία προσδιορισμού φόρου μετά το πέρας του φορολογικού ελέγχου (άρθρο 33), τον έλεγχο των υποθέσεων που διαβιβάζονται από τη Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος και τη Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας (άρθρο 34), και την αμοιβαία διοικητική συνδρομή (άρθρο 35).
Με το Μέρος Ζ΄ (άρθρα 36-39), υπό τον τίτλο «Προσδιορισμός Φόρου», καθορίζονται τα είδη προσδιορισμού φόρου (άμεσος, διοικητικός, εκτιμώμενος, οίκοθεν, ενδιάμεσος, διορθωτικός) (άρθρο 36), ρυθμίζονται ζητήματα παραγραφής (άρθρο 37), έκδοσης και κοινοποίησης πράξεων προσδιορισμού φόρου (άρθρο 38), και επαναλαμβάνεται ο γενικός κανόνας απαγόρευσης καταχρήσεων με σκοπό την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος που ματαιώνει το αντικείμενο ή τον σκοπό των εφαρμοστέων φορολογικών διατάξεων (άρθρο 39).
Το Μέρος Η΄ (άρθρα 40-51), υπό τον τίτλο «Είσπραξη», περιλαμβάνει διατάξεις για τα αρμόδια όργανα είσπραξης των φόρων (άρθρο 40), την καταβολή (άρθρο 41) και την επιστροφή των φόρων (άρθρο 42), τη σειρά εξόφλησης των φόρων (άρθρο 43), τους εκτελεστούς τίτλους δυνάμει των οποίων εισπράττονται οι φόροι (άρθρο 44), τη λήψη μέτρων διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου (άρθρο 45), την ατομική ειδοποίηση καταβολής οφειλής / υπερημερίας (άρθρο 46), την αναγκαστική εκτέλεση (άρθρο 47), τη λήψη μέτρων σε περίπτωση υπόνοιας καταδολίευσης (άρθρο 48), την αλληλέγγυα ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα (άρθρο 49), την παραγραφή είσπραξης φόρων (άρθρο 50) και την αμοιβαία διοικητική συνδρομή στην είσπραξη απαιτήσεων από φόρους (άρθρο 51).
Με το Μέρος Η΄ (άρθρα 52-71), υπό τον τίτλο «Τόκοι και Πρόστιμα», ρυθμίζονται ζητήματα τόκων εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 52), κυρώσεων για παράλειψη υποβολής ή εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικών δηλώσεων και δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα, και για παράλειψη χορήγησης στοιχείων που ζητούνται από τη Φορολογική Διοίκηση (άρθρο 53), κυρώσεων για την υποβολή ανακριβούς δήλωσης (άρθρο 54), προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής ή μη υποβολής ή υποβολής ανακριβούς συνοπτικού πίνακα πληροφοριών ή φακέλου τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών (άρθρο 55), προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής ή μη υποβολής ή υποβολής ανακριβούς έκθεσης ανά χώρα και δηλωτέας διασυνοριακής ρύθμισης (άρθρο 56), παραβάσεων σχετικών με την απεικόνιση των οικονομικών συναλλαγών(άρθρο 57), παραβάσεων σχετικών με την ηλεκτρονική διαβίβαση στοιχείων ή την παράλειψη διαβίβασης στοιχείων προς τη Φορολογική Διοίκηση (άρθρο 58), παράλειψης υποβολής στοιχείων από τρίτα πρόσωπα (άρθρο 59), υποχρεώσεων τρίτων προσώπων για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (άρθρο 60), χρόνου επιβολής τόκων και προστίμων στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (άρθρο 61), χρηματικής επιβράβευσης προσώπων που προβαίνουν σε καταγγελίες σχετικές με παραβιάσεις ή παραποιήσεις ή επεμβάσεις στη λειτουργία Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (άρθρο62), παραβάσεων σχετικών με τη διασύνδεση των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης (EFT/POS) (άρθρο 63), κυρώσεων για παραβίαση των υποχρεώσεων διασύνδεσης των τερματικών EFT/POS με τη Φορολογική Διοίκηση (άρθρο 64), επιβολής, κοινοποίησης και πληρωμής των προστίμων (άρθρο 65), κυρώσεων σε περίπτωση συρροής παραβάσεων (άρθρο 66), κυρώσεων σε περίπτωση υποτροπής (άρθρο 67), αρμοδιοτήτων της Φορολογικής Διοίκησης κατά την ποινική διαδικασία (άρθρο 68), παραπομπής εγκλημάτων φοροδιαφυγής σε ποινική δίκη (άρθρο 69), παρεμπόδισης, υπόθαλψης και συνέργειας (άρθρο 70), και απαλλαγής από τόκους ή πρόστιμα λόγω ανωτέρας βίας (άρθρο 71).
Το Μέρος Ι΄ (άρθρα 72-78), υπό τον τίτλο «Διαδικασίες Προσφυγής - Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού», περιλαμβάνει διατάξεις για την ενδικοφανή προσφυγή κατά πράξεων της Φορολογικής Διοίκησης (άρθρο 72), τη Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού (άρθρο 73) και τη διαδικασία ακύρωσης ή τροποποίησης άμεσου προσδιορισμού φόρου, πράξης προσδιορισμού φόρου και πράξης επιβολής προστίμου για πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης ή για αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος (άρθρο 74). Με το Μέρος ΙΒ΄ (άρθρα 75-78), υπό τον τίτλο «Αμφισβήτηση Πράξης Προσδιορισμού Φόρου», ρυθμίζονται ζητήματα αποδοχής πράξεων που εκδίδονται στο πλαίσιο φορολογικού ελέγχου, με σκοπό τη μείωση των σχετικών προστίμων (άρθρο 75), αιτιολογίας των πράξεων προσδιορισμού φόρου (άρθρο 76), βάρους απόδειξης κατά την αμφισβήτηση πράξεων προσδιορισμού φόρου (άρθρο 77) και έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού από ορκωτούς ελεγκτές λογιστές (άρθρο 78). Στο Μέρος ΙΒ΄ (άρθρα 79-82), υπό τον τίτλο «Εγκλήματα Φοροδιαφυγής - Ποινικές Κυρώσεις», ορίζονται τα εγκλήματα φοροδιαφυγής (άρθρο 79) και τα πρόσωπα που θεωρούνται αυτουργοί και συνεργοί των ανωτέρω εγκλημάτων (άρθρο 80), και ρυθμίζονται θέματα υποβολής μηνυτήριας αναφοράς και έναρξης και αναστολής της ποινικής διαδικασίας (άρθρο 81), καθώς και αναστολής των σχετικών ποινών (άρθρο 82).
Με το Μέρος ΙΓ΄ της Ενότητας Ι (άρθρα 83-86) τίθενται εξουσιοδοτικές (άρθρο 83), μεταβατικές (άρθρο 84) και τελικές διατάξεις (άρθρο 85), και ορίζονται οι καταργούμενες διατάξεις (άρθρο 86) του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. ….»
«…….Β. Με την Ενότητα Ι (άρθρα 1-86) τροποποιούνται υφιστάμενες και θεσπίζονται νέες διατάξεις που αφορούν τη φορολογική διαδικασία, οι οποίες δεν εισάγονται ως τροποποιήσεις του κυρωθέντος με τον ν. 4987/2022 και ισχύοντος Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Θεσπίζεται εξαρχής Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, ο οποίος, έχει την ίδια δομή με τον υφιστάμενο, αλλά διαφοροποιείται ως προς τον αριθμό των άρθρων. Επισημαίνεται, σχετικά, ότι ο ισχύων Κώδικας δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του έτους 2022, χωρίς έκτοτε να έχει υποστεί σημαντικό αριθμό τροποποιήσεων.
Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι η αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο και, συγκεκριμένα, η κατ’ άρθρο ανάλυση των αξιολογούμενων ρυθμίσεων, παρουσιάζει μεν τις υφιστάμενες και τις νέες διατάξεις, δεν προσδιορίζει όμως τα προβλήματα που επιχειρούν να επιλύσουν οι νέες ρυθμίσεις, τους επιδιωκόμενους στόχους, όπως και τους λόγους για τους οποίους δεν είναι δυνατή η επίτευξή τους χωρίς αυτές, όπως ορίζει το άρθρο
65 παρ. 2 του ν. 4622/2019.
Μόνη εξαίρεση είναι το άρθρο 72, όπου, όμως, οι εξαγγελλόμενες στην αιτιολογική έκθεση βελτιώσεις, με σκοπό «να επιτελείται κατά τρόπο ουσιαστικό η λειτουργία του προελέγχου των πράξεων από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών» και να «[διασφαλίζεται] η ανεξαρτησία της κρίσης του προσωπικού της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, λαμβαν[ομένων] ειδικότερα υπόψη τη[ς] φύση[ς] των καθηκόντων και το[υ] εύρο[υ]ς των αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας», δεν έχουν περιληφθεί στο νομοχέδιο.
Γ. Σε αρκετά σημεία της Ενότητας Ι του νομοσχεδίου (βλ., ενδεικτικά, άρθρα 13, 22, 23, 26, 37 και 50) χρησιμοποιείται ο όρος «παραγραφή του δικαιώματος» της Φορολογικής Διοίκησης για την έκδοση ή κοινοποίηση πράξεων προσδιορισμού φόρου, ή για την είσπραξη φόρων. Παρατηρείται ότι θα ήταν πιο δόκιμο να χρησιμοποιείται ο όρος «παραγραφή της αξίωσης».
Δ. Επί του τίτλου του Κεφαλαίου Β΄ του Μέρους Α΄ της Ενότητας Ι
Το Κεφάλαιο Β΄ του Μέρους Α΄ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ενότητα Ι) έχει τίτλο «Διατάξεις Οριζόντιας Εφαρμογής». Δεδομένου ότι στον Κώδικα δεν περιλαμβάνονται διατάξεις που να τιτλοφορούνται «κάθετης» εφαρμογής, θα ήταν ίσως ορθότερο ο τίτλος του κεφαλαίου αυτού να αντικατασταθεί σε «Διατάξεις Γενικής Εφαρμογής». …..»
Για να δείτε το κείμενο του νόμου υπ.αριθμ 5104 (ΦΕΚ Α 58 / 19 -4-2024). όπως δημοσιεύθηκε στον διαδικτυακό χώρο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης ,www.et.gr, πατήστε εδώ.