Συστήνεται νέος δημόσιος και αυτοχρηματοδοτούμενος φορέας με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» με το νόμο 4512/2018 (ΦΕΚ Α΄5/17.1.2018), υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος θα είναι αρµόδιος για την ολοκλήρωση των έργων κτηµατογράφησης και για την καταχώριση και δηµοσιότητα των δικαιωµάτων των πολιτών επί της ακίνητης περιουσίας, µέσω της τήρησης και ενηµέρωσης του συστήµατος του ενιαίου αποδεικτικού κτηµατολογίου , όπως ειδικότερα σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου. [ Για να δείτε την αιτιολογική έκθεση του νόμου , όπως δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης πατήστε εδώ] .
Στην ίδια ως άνω έκθεση επισημαίνονται τα ακόλουθα :
● Μέχρι την έναρξη λειτουργίας του συστήµατος του κτηµατολογίου σε όλη την επικράτεια, ο νέος φορέας θα αναλάβει κα την αρµοδιότητα της καταχώρισης των δικαιωµάτων βάσει του συστήµατος υποθηκών και µεταγραφών, δηλαδή του έργου που επιτελείται µέχρι σήµερα από τα Υποθηκοφυλακεία.
● Σκοπός της προτεινόµενης µεταρρύθµισης, είναι η άµεση θέσπιση ενός ορθολογικού και ενιαίου τρόπου οργάνωσης των παρεχόµενων υπηρεσιών καταχώρισης και δηµοσιότητας των δικαιωµάτων σε ολόκληρη την επικράτεια, µε την εφαρµογή ενιαίων κανόνων, σχετικά µε τον τρόπο καταχώρισης και δηµοσιότητας των δικαιωµάτων, και τον τρόπο υπολογισµού και είσπραξης των τελών, ο οποίος θα διασφαλίζει υψηλή ποιότητα παροχής υπηρεσιών και ασφάλεια των συναλλαγών, ήδη πριν την ολοκληρωτική µετάβαση στο καθεστώς του κτηµατολογίου, µέσω της σταδιακής και ελεγχόµενης µετάβασης σε µια αποκεντρωµένη δοµή.
● Βασική επιλογή του νόμου είναι ο δημόσιος χαρακτήρας του νέου φορέα και η διοικητική του αυτονομία , που εξυπηρετούνται από την επιλεχθείσα μορφή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) διασφαλίζοντας έτσι την άσκηση υψηλής κρατικής εποπτείας καθώς και την κυριότητα των δεδοµένων από το Δηµόσιο.
● Επίσης, βασικές προγραµµατικές επιλογές είναι η οικονοµική αυτονοµία και η διαχειριστική επάρκεια, επιλογές που υπηρετούνται από την λειτουργία του φορέα ως αυτοχρηµατοδοτούµενου και µε ευελιξίες που παρέχονται µεταξύ άλλων και από το διπλογραφικό σύστηµα οικονοµικής αποτύπωσης που προτείνεται να ακολουθήσει.
● Στο νέο φορέα περιέρχονται οι, προβλεπόµενες από το ισχύον θεσµικό πλαίσιο, αρµοδιότητες κτηµατογράφησης της Χώρας, σύνταξης και λειτουργίας του Εθνικού Κτηµατολογίου, τήρησης και λειτουργίας του υφιστάµενου, στις περιοχές όπου δεν έχει αρχίσει η λειτουργία του Εθνικού Κτηµατολογίου, συστήµατος Μεταγραφών και Υποθηκών καθώς και κάθε άλλη αρµοδιότητα που προβλέπεται σήµερα να ασκείται από την εταιρεία «Εθνικό Κτηµατολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε.» (εφεξής ΕΚΧΑ Α.Ε.), και τα έµµισθα και άµισθα Υποθηκοφυλακεία της Χώρας.
● Η ΕΚΧΑ Α.Ε. καταργείται άµεσα και οι αρµοδιότητες της ασκούνται από την Κεντρική Υπηρεσία του Φορέα. Τα έµµισθα και άµισθα (ειδικά και µη ειδικά) Υποθηκοφυλακεία της Χώρας, καταργούνται σταδιακά, σε βάθος είκοσι τεσσάρων (24) µηνών και οι αρµοδιότητες τους µεταφέρονται στις Περιφερειακές Υπηρεσίες του φορέα.
● Η σταδιακή κατάργηση των υποθηκοφυλακείων, εντός είκοσι τεσσάρων µηνών, τελεί σε συνάρτηση µε την πρόοδο των κτηµατογραφήσεων και άλλες λειτουργικές παραµέτρους των σηµερινών δοµών. Η επιλογή του ανωτέρω χρονικού διαστήµατος θεωρείται ότι διασφαλίζει τις αναγκαίες επιχειρησιακές προϋποθέσεις µετάβασης στο νέο καθεστώς.
● Σηµαντική συµβολή του προτεινόµενου µέρους είναι η κωδικοποίηση των τελών τα οποία εισπράττονται σήµερα από τα Υποθηκοφυλακεία, έτσι ώστε να προκύπτει δηµοσιονοµικά ουδέτερο αποτέλεσµα, µε κατεύθυνση τη δυνατότητα σταδιακής τους µείωσης. Τα κωδικοποιηµένα στο νόµο τέλη, τα οποία κατ΄ αρχήν προσδιορίζονται στα ίδια επίπεδα µε τα σηµερινά, προβλέπεται να εισπράττονται ηλεκτρονικά, όπως τα τέλη για την καταχώριση πράξεων στο Εθνικό Κτηµατολόγιο.
Περαιτέρω στην αιτιολογική έκθεση του νόμου , παρατίθενται τα ιστορικά στοιχεία και ειδικότερα σημειώνεται ότι τα Υποθηκοφυλακεία, δηµόσιες αρχές που λειτουργούν το προσωποκεντρικό σύστηµα Μεταγραφών και Υποθηκών και τηρούν τα οικεία βιβλία, δοµηµένα στη βάση της ονοµασίας του δικαιούχου προσώπου, προβλέφθηκαν αρχικά µε το Διάταγµα της 21ης/23ης Σεπτεµβρίου 1836 «Περί εκτελέσεως του περί υποθηκών νόµου της 11/12 Αυγούστου 1836» .
Σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην ίδια ως άνω αιτιολογική έκθεση :
● Το σύστηµα Μεταγραφών και Υποθηκών είναι από τη φύση του ατελές και απρόσφορο να ανταποκριθεί στο δηµόσιο σκοπό της ασφάλειας των συναλλαγών, δεδοµένου ότι εξασφαλίζει τυπική και όχι ουσιαστική δηµοσιότητα (αφού, µε ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν κατοχυρώνει τον καλόπιστο συναλλασσόµενο) και δεν κατοχυρώνει τη δηµόσια πίστη (αφού το σύστηµα δεν εξασφαλίζει την ύπαρξη κυριότητας αυτού που προβαίνει στη διάθεση του δικαιώµατος).
●Τις εγγενείς αυτές ατέλειες του συστήµατος µεγέθυνε η δυαδική οργάνωση των δηµοσίων υπηρεσιών που λειτουργούν µέχρι σήµερα το σύστηµα αυτό, σε έµµισθα και άµισθα Υποθηκοφυλακεία.
●Αν και το ν.δ. της 15ης Οκτωβρίου 1923 όρισε ότι στις πόλεις που είναι πρωτεύουσες νοµών, δύναται να συσταθούν έµµισθα υποθηκοφυλακεία, υποδεικνύοντας έκτοτε στον κανονιστικό νοµοθέτη τον ορθό τρόπο οργανώσεως των δηµοσίων αυτών υπηρεσιών, κατά τον οποίο άµισθα υποθηκοφυλακεία έπρεπε να διατηρηθούν εκεί όπου οι γεωγραφικές συνθήκες το επέβαλαν, και οι εγγραπτέες πράξεις ήταν ευάριθµες (και συνεπώς τα εισπραττόµενα τέλη δεν επαρκούσαν να συντηρήσουν το κόστος έµµισθου Υποθηκοφυλακείου), η Πολιτεία κινήθηκε στον αντίποδα των κατευθύνσεων αυτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα έµµισθα υποθηκοφυλακεία το έτος 1930 ήταν 18. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι την ίδρυση του εµµίσθου υποθηκοφυλακείου Αθηνών ακολούθησε κατά τις δεκαετίες του 1950 και 1960 η αφαίρεση χωρικής αρµοδιότητας και η ίδρυση 18 αµίσθων υποθηκοφυλακείων (µε πρώτα αυτά του Χαλανδρίου και του Αµαρουσίου) µε αποτέλεσµα, εκτός των άλλων, την επιβάρυνση των πολιτών, οι οποίοι υποχρεώνονται σε αναζήτηση πιστοποιητικών από δύο ή και περισσότερα Υποθηκοφυλακεία.
● Επιπρόσθετα σημειώνεται ότι οι εγγενείς ατέλειες του συστήµατος Μεταγραφών και Υποθηκών, και η αναγκαιότητα αντικαταστάσεώς του από κτηµατοκεντρικό σύστηµα, το Εθνικό Κτηµατολόγιο, διαπιστώθηκε από την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα ενώ ακολουθεί στην αιτιολογική έκθεση επιγραμματική αναφορά στις διαδικασίες κτηματογράφησης που έλαβαν χώρα διαχρονικά μέχρι την λεγόµενη πρώτη γενιά κτηµατογραφήσεων του 1998, που χρηµατοδοτήθηκε και από Κοινοτικούς πόρους και έλαβε χώρα με τους νόμους 2308/1995 και 2664/1998. Ειδικότερα:
Με το ν. ΓΧΝΖ΄/1910 προβλέφθηκε η κατάρτιση κτηµατικού χάρτη και η οροθεσία των ακινήτων µε ευθύνη της χαρτογραφικής υπηρεσίας του στρατού, µε πρώτους Δήµους εφαρµογής τους Αθηνών και Τρικάλων. Ακολούθησε ο ν.Ξ΄/1911 που τροποποίησε τον προηγούµενο, ο ν.1122/1918 για την προσωρινή κτηµατογράφηση της Θεσσαλονίκης, η οποία είχε καταστραφεί τότε από πυρκαγιά, ο ν. 2085/1920 που επεξέτεινε την εφαρµογή του προηγουµένου στην πόλη των Αθηνών και η κωδικοποίηση όλης της σχετικής νοµοθεσίας µε το ν.δ. της 5ης/22ας Σεπτεµβρίου 1923 που τροποποιήθηκε µε το ν.4351/1929. Με το ν. 510/1947 διατηρήθηκε η από τους Ιταλούς διενεργηθείσα Κτηµατογράφηση και το Κτηµατολόγιο που καταρτίστηκε στη Ρόδο, στη Κω και στη Λέρο . Τέλος κτηµατογραφήθηκαν η περιοχή της ν. Σµύρνης, και τµήµατα της Καλλιθέας, του Π. Φαλήρου,της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Κορίνθου, της Καστοριάς και των Σερρών.
Ωστόσο οι κτηµατικοί χάρτες που συντάχθηκαν και τα οικεία κτηµατολογικά βιβλία σταµάτησαν να ενηµερώνονται ή ενηµερώνονταν ελλιπώς και το όλο εγχείρηµα έπρεπε να περιµένει τους νόµους 2308/1995 και 2664/1998 ενώ η ολοκλήρωση του Κτηµατολογίου τοποθετείται πλέον στο έτος 2020.
Ο νέος νόμος 4512/2018 περιλαμβάνει αναλυτικές διατάξεις στα οικεία κεφάλαια όπως π.χ ενδεικτικά για τη σύσταση , το σκοπό και τις αρμοδιότητες του νέου νομικού προσώπου, τα όργανα διοίκησης του νέου φορέα, τα πάγια και αναλογικά τέλη για την εγγραφή των πράξεων, τα τέλη για την έκδοση πιστοποιητικών και διαγραμμάτων , για τα βιβλία των κτηματολογικών γραφείων και υποκαταστημάτων καθώς επίσης και αναλυτικές διατάξεις για την οργανωτική διάρθρωση του οργανισμού και την κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των υπηρεσιών του, για το προσωπικό του οργανισμού , για την οικονομική διαχείριση του φορέα , για τις προσφυγές κατά πράξεων προϊσταμένων αλλά και μεταβατικές, εξουσιοδοτικές και καταργούμενες διατάξεις.
Οι διατάξεις του νόμου 4512/2018 για το νέο νομικό πρόσωπο «Ελληνικό Κτηματολόγιο» αποτελούν μαζί με τη νομοθεσία για τη διαδικασία ανάρτησης και κύρωσης δασικών χαρτών , η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη σε διάφορες περιοχές της χώρας, σημαντικές νομικές εξελίξεις στον τομέα των ακινήτων . [Για να δείτε δημοσιευμένο άρθρο για τους δασικούς χάρτες , τα δάση και τις δασικές εκτάσεις στον παρόντα ιστοχώρο πατήστε εδώ]
Για να δείτε το κείμενο του νόμου, όπως δημοσιεύθηκε στη,ν Εφημερίδα της Κυβέρνησης στο διαδικτυακό χώρο www.et.gr πατήστε εδώ.