Ι. Μερικούς μόνο μήνες μετά τη σύσταση του Ελληνικού Κτηματολογίου με το ν.4512/2018 (για να δείτε σχετική ενημέρωση για το νόμο για το Ελληνικό Κτηματολόγιο δημοσιευμένη στον διαδικτυακό χώρο www.alikakou.gr πατήστε εδώ), στόχος του οποίου, σύμφωνα με την αιτιολογική του έκθεση, είναι η άµεση θέσπιση ενός ορθολογικού και ενιαίου τρόπου οργάνωσης των παρεχόµενων υπηρεσιών καταχώρισης και δηµοσιότητας των δικαιωµάτων σε ολόκληρη την επικράτεια, µε την εφαρµογή ενιαίων κανόνων, σχετικά µε τον τρόπο καταχώρισης και δηµοσιότητας των δικαιωµάτων, καθώς και τον τρόπο υπολογισµού και είσπραξης των τελών, νομοθέτημα που αποτέλεσε εξέλιξη του πλαισίου διαχείρισης δικαιωμάτων στο χερσαίο χώρο, ακουλουθεί η ενσωματώση της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ με το Ν.4546/2018 (ΦΕΚ 101 Α’12.6.2018) με ρυθμίσεις που αφορούν στο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό στα πλαίσια της προσπάθειας μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης προγραμματισμού και διαχείρισης του θαλάσσιου χώρου και της αποτελεσματικής εφαρµογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασµού στα ύδατα της ΕΕ.
Σύμφωνα με το προοίμιο της Οδηγίας 2014 /89/ΕΕ:
α. η υψηλή και ταχέως αυξανόμενη ζήτηση για θαλάσσιο χώρο για διάφορους σκοπούς, όπως εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αναζήτηση και εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου, δραστηριότητες θαλασσίων μεταφορών και αλιείας, διατήρηση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, εξόρυξη πρώτων υλών, τουρισμός, εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας και υποθαλάσσια πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και οι πολλαπλές πιέσεις επί των παράκτιων πόρων απαιτούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση προγραμματισμού και διαχείρισης του θαλάσσιου χώρου.
β. Μια τέτοια προσέγγιση της διαχείρισης του ωκεανού και της θαλάσσιας διακυβέρνησης έχει αναπτυχθεί στην Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση («ΟΘΠ»), περιβαλλοντικό πυλώνα της οποίας αποτελεί η Οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.Η ΟΘΠ προσδιορίζει τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό ως διατομεακό μέσο πολιτικής που επιτρέπει στις δημόσιες αρχές και τους ενδιαφερομένους να εφαρμόζουν συντονισμένη, ολοκληρωμένη και διασυνοριακή προσέγγιση. [Για να δείτε το κείμενο της Οδηγίας 2008/56/ΕΚ, όπως δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό χώρο www.eur-lex.europa.eu πατήστε εδώ και για να δείτε το κείμενο του νόμου 3893/2011 (ΦΕΚ 144/Α/17-6-2011) , όπως δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό χώρο www.et.gr με τον οποίο ενσωματώθηκε η Οδηγία 2008/56/ΕΚ πατήστε εδώ ]
γ. Η εφαρμογή μιας προσέγγισης με βάση το οικοσύστημα θα συμβάλει στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και μεγέθυνση των θαλάσσιων και παράκτιων οικονομιών και στην αειφόρο χρήση των θαλάσσιων και παράκτιων πόρων.
δ. Για να προωθηθεί η βιώσιμη συνύπαρξη των χρήσεων και, κατά περίπτωση, η κατάλληλη χωροθέτηση των συναφών χρήσεων στον θαλάσσιο χώρο, θα πρέπει να τεθεί ένα πλαίσιο το οποίο να περιλαμβάνει τουλάχιστον τη θέσπιση και την εφαρμογή από τα κράτη μέλη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που να καταλήγει σε σχέδια.
Να σημειωθεί, επίσης, ότι ειδική αναφορά γίνεται στο προοίμιο της Οδηγίας 2014/89 ΕΕ στην Οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου η οποία καθιερώνει την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ως σημαντικό εργαλείο για την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην εκπόνηση και έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων και επισημαίνεται ότι α. όταν τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον υπόκεινται στην οδηγία 2001/42/ΕΚ. β. Όταν στα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια περιλαμβάνονται τόποι Natura 2000, η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων μπορεί να συνδυάζεται με τις απαιτήσεις του άρθρου 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, ώστε να αποφεύγεται η επικάλυψη.
Περαιτέρω, σημειώνεται ότι για να εξασφαλισθεί ότι τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια βασίζονται σε αξιόπιστα στοιχεία και για την αποφυγή πρόσθετου διοικητικού φόρτου, είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τα καλύτερα διαθέσιμα δεδομένα και πληροφορίες, ενθαρρύνοντας τους ενδιαφερομένους να μοιράζονται δεδομένα και πληροφορίες και αξιοποιώντας τα υφιστάμενα μέσα και εργαλεία συλλογής δεδομένων, όπως αυτά που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Γνώσεις για τη θάλασσα 2020» και της Οδηγίας 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. (Για να δείτε το κείμενο της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ, όπως δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό χώρο www.eur-lex.europa.eu πατήστε εδώ )
ΙΙ. Υπό το φως των περιλαμβανομένων στο προοίμιο της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ και των διατάξεών της εναρμονίζεται η Ελλάδα και ενσωματώνει την ως άνω Οδηγία με το νόμο 4546/2018 (ΦΕΚ 101 Α’12.6.2018) .
Α.Βασικά σημεία που διαλαμβάνονται στην αιτολογική έκθεση του ν. 4546/2018 είναι τα ακόλουθα:
• Στον ελληνικό θαλάσσιο και παράκτιο χώρο, όπως και στον ευρωπαϊκό, οι ανθρώπινες δραστηριότητες, οι επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής, οι φυσικές καταστροφές, αλλά και οι φυσικοί µετασχηµατισµοί της ακτογραµµής µπορεί να έχουν σοβαρές οικονοµικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
• Ως Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασµός (ΘΧΣ), νοείται η δηµόσια διαδικασία ανάλυσης και σχεδιασµού της κατανοµής των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές, για την επίτευξη οικονοµικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων.
• Μέσω της κατάρτισης σχεδίων, κύριος σκοπός του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασµού είναι η προώθηση της βιώσιµης ανάπτυξης και ο καθορισµός της αξιοποίησης του θαλάσσιου χώρου για διαφορετικές χρήσεις, καθώς και η διαχείριση των χρήσεων και των συγκρούσεών τους.
• ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασµός στηρίζει και διευκολύνει την εφαρµογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (2010), ενώ συµβάλλει και στην επίτευξη των στόχων σειράς Οδηγιών και Κανονισµών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Τονίζεται ιδιαίτερα ότι µια ακόµη προσέγγιση που αποτελεί µέρος της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνδέεται άµεσα µε το ΘΧΣ είναι η Ολοκληρωµένη Διαχείριση Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ). Η ΟΔΠΖ είναι ένα εργαλείο για την ολοκληρωµένη διαχείριση όλων των διαδικασιών χάραξης πολιτικής που αφορούν τις παράκτιες ζώνες, το οποίο αντιµετωπίζει τις αλληλεπιδράσεις θάλασσας-ξηράς που προκύπτουν από τις παράκτιες δραστηριότητες, µε συντονισµένο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η βιώσιµη ανάπτυξη των παράκτιων και των θαλάσσιων ζωνών.
•Η αναντίρρητη σύνδεση θαλάσσιου και παράκτιου χώρου απαιτεί το συντονισµό και την ολοκλήρωση των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων και των στρατηγικών ολοκληρωµένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών, ώστε να διασφαλίζεται η βιώσιµη χρήση του θαλάσσιου χώρου και η διαχείριση των παράκτιων ζωνών, λαµβάνοντας υπόψη τους κοινωνικούς, οικονοµικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
• Βασική προστιθέµενη αξία που θα προκύψει με την ολοκλήρωση των θαλάσσιων χωροταξικων σχεδίων και των στρατηγικών ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών, είναι η ενίσχυση της συνδεσιµότητας µέσω ξηράς-θαλάσσης, απαιτώντας τη συνοχή µεταξύ του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασµού και της ολοκληρωµένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών. Τόσο ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασµός όσο και η Ολοκληρωµένη Διαχείριση Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ) αποτελούν συµπληρωµατικά εργαλεία διαχείρισης στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής. Από κοινού στηρίζουν µια πιο ολοκληρωµένη διαδικασία λήψης αποφάσεων, που συντονίζουν, δυνητικά, ανταγωνιστικές τοµεακές πολιτικές, συµβάλλοντας έτσι στην επίτευξη και στη συνοχή στόχων και µέτρων στο πλαίσιο άλλων συναφών πολιτικών, συµπεριλαµβανοµένης της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των θαλάσσιων µεταφορών, του τουρισµού και της αλιείας. Εφόσον σχεδιαστούν από κοινού, θα βελτιώσουν το χωροταξικό σχεδιασµό και τη διαχείριση της ενδιάµεσης ζώνης µεταξύ ξηράς και θάλασσας και θα επιτρέψουν τον καλύτερο συντονισµό των θαλάσσιων και των παράκτιων δραστηριοτήτων, που µπορεί, ακολούθως, να οδηγήσουν σε σηµαντικά οικονοµικά οφέλη µέσω της εξασφάλισης διαφάνειας και σταθερότητας για τους επενδυτές καθώς και στη µείωση του κόστους συντονισµού και συναλλαγής.
•Κατά την κατάρτιση και εφαρµογή του Θαλλάσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού , επιτακτική είναι και η συνεργασία µεταξύ των κρατών-µελών, καθώς και µε τρίτες χώρες, στις οικείες θαλάσσιες περιοχές, σύµφωνα µε το διεθνές δίκαιο και τις συµβάσεις, ιδίως τις διατάξεις της Σύµβασης των Ηνωµένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (Σύµβαση UNCLOS), που κυρώθηκε µε το ν. 2321/1995 (Α΄136) [Για να δείτε το κείμενο της αιτιολογικής έκθεσης του νόμου 4546/2018,όπως δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό χώρο www.hellenicparliament.gr πατήστε εδώ]
Β.Σύμφωνα με την Έκθεση Αξιολόγησης Συνεπειών Ρυθμίσεων του Ν.4546/2018 ,με το νόμο αυτό ο Θαλλάσιος Χωροταξικός σχεδιασμός εντάσσεται στο υφιστάμενο σύστημα χωροταξικου σχεδιασμού και επιδιώκεται ο συντονισμός και η συνοχή μεταξύ του του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού του χωροταξικού σχεδιασμού του χερσαίου χώρου ενώ σημειώνεται ότι :
•διασφαλίζει στην οικονομία την βιώσιμη ανάπτυξη όλων των θαλάσσιων οικονομικών τομέων, δεδομένου ότι αποτελεί τη διαδικασία την οποία η Διοίκηση οργανώνει τις ανθρώπινες δραστηρίοτητες στις θαλάσσιες και παράκτιες προκειμένου να επιτευχθεί η σύνθεση οικολογικών,περιβαντολογικών,οικονομικών,κοινωνικών και πολιτιστικών παραμέτρων.
•σχετικά με την κοινωνία και τους πολίτες θα συμβάλει στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών και την ασφάλεια δικαίου για τους δραστηριοποιούμενους στους θαλλάσιους τομείς της οικονονομίας καθώς και στην αύξηση και τη διασφάλιση θέσων εργασίας από την οργάνωση των θαλασσίων δραστηριοτήτων και χρήσεων.
•αναφορικά με το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον αφενός η οικοσυστημική προσέγγισή του και αφετέρου η διασφάλιση της συνύπαρξης χρήσεων και δραστηριοτήτων θα ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις σε φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον.
•σχετικά με τις συνέπειες στη Δημόσια Διοίκηση και την απονομή της Δικαιοσύνης ο συντονισμός των τομεακών πολιτικών και η αντιμετώπιση που προκαλούνται από την απουσία ολοκληρωμένου χωρικου σχεδιασμού θα διευκολύνουν το ρόλο της Δημόσιας Διοιήκησης και της Δικαιοσύνης καθώς θα αντιμετωπισθούν οι χωρικές επιπτώσεις των αντικρουόμενων τομεακών διατάξεων. [Για να δείτε την έκθεση αξιόλογησης συνεπειών,όπως δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό χώρο www.hellenicparliament.gr πατήστε εδώ]
Γ. Στο πρώτο κεφάλαιο του ν.4546/2018 , το οποίο περιλαμβάνει τα άρθρα 1 -4 προσδιορίζεται ο σκοπός των διατάξεων του,το πεδίο εφαρμογής τους,παρατίθενται οι ορισμοί και προσδιορίζονται οι στόχοι του θαλάσσιου χωροταξικου σχεδιασμού.
Στο δεύτερο κεφάλαιο του νόμου περιλαμβάνονται τα άρθρα 5-13 .
Στο άρθρο 5 προβλέπεται η διαδικασία θέσπισης και εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικου σχεδιασμού ,ενώ προσδιορίζεται ρητώς ότι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός ολοκληρώνεται το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο μέχρι έως 31 Μαρτίου 2021 και ορίζεται ότι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός περιλαμβάνει την εθνική χωρική στρατηγική για το θαλάσσιο χώρο και τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια.
Στο άρθρο 6 προσδιορίζεται η δομή του Θαλάσσιου Χωροταξικου Σχεδιασμού και διευκρινίζεται ότι η εθνική χωρική στρατηγική για το θαλάσσιο χώρο αποτελεί μέρος της εθνικής χωρικής στρατηγικής του άρθρου 3 του ν. 4447/2016. [Για να δείτε το νόμο 4447/2016 (ΦΕΚ 241 23.12.2016 τ.Α ) όπως δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό χώρο www.et.gr πατήστε εδώ]
Στο άρθρο 7 ορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό ενώ στο άρθρο 8 προσδιορίζεται το περιεχόμενό του . Το άρθρο 9 περιλαμβάνει προβλέψεις για τη δημόσια διαβούλευση και τη συμμετοχή του κοινού και εν συνεχεία το άρθρο 10 προβλέπει τα σχετικά θέματα με τη χρήση και την ανταλλαγή των δεδομένων .
Ακολούθως στα άρθρα 11 και 12 προβλέπεται η συνεργασία με τα κράτη – μέλη και με τρίτες χώρες αντίστοιχα ενώ στο άρθρο 13 ορίζεται η υποχρέωση παρακολούθησης του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Στο άρθρο 13 που περιλαμβάνεται στο τρίτο κεφάλαιο του νομού ορίζεται ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας αρμόδια αρχή για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και καθορίζονται οι αρμοδιότητες της αρχής .
Τέλος, στο τέταρτο κεφάλαιο του νόμου προβλέπονται ο μεταβατικές διατάξεις για την έγκριση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Για να δείτε το κείμενο του νόμου 4546/2018 όπως δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό χώρο www.et.gr πατήστε εδώ